Αρχικά να επισημάνουμε  την θετική και  σπάνια (κατά την γνώμη μας)  διάθεση συμπόρευσης  με τον δήμο δεκάδων  φορέων  του νησιού για ένα σημαντικό  θέμα , και παράλληλα να απευθύνουμε έκκληση στην διοίκηση του δήμου να μην απολέσει αυτή την στήριξη, που θα αποδειχθεί  εξαιρετικά  χρήσιμη στην συνέχεια.

Πριν τοποθετηθούμε επί του αιτήματος 17 συλλόγων & φορέων για τις διαδικασίες αντίκρουσης της ΜΠΕ (Μελέτης Περιβαλλοντικών επιπτώσεων), που αναμένεται να καταθέσει η εταιρεία ΙΚΑΡΟΣ ΑΝΕΜΟΣ Μ.Α.Ε για τον αιολικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 330 MW στις θέσεις «Βίγλα-Καψάλη-Ποδήλια-Υψώνας-Κασμιάνός-Προβατοκεφάλας-Ρούκουνας-Σαραντάδων-Εριφή-Βάρκα -Κουταλόπετρα-Παπουλογάρι-Σελλάδια-Μεγάλοφος-Σαμάκι-Κλιράτια-Στάσουσα-Παπουτσοκρύφτης-Αναβάθρες-Ράντι-Σταυρί-Πούντα-Πρ.Ηλίας-κακοκαταβασίδι» των Δημοτικών Ενοτήτων Αγίου Κηρύκου, Ευδήλου, Ραχών του Δήμου Ικαρίας.

Θέλουμε επιγραμματικά να επισημάνουμε ορισμένα στοιχεία σχετικά με τους ενεργειακούς σχεδιασμούς γενικότερα αλλά και  συγκεκριμένα για το νησί μας .

Το πρόβλημα της Ενέργειας είναι κοινωνικό και πολιτικό, και για τη λύση του προβλήματος, απαιτούνται ανατροπές στο χαρακτήρα της εξουσίας, ώστε να υπάρξει κεντρικός σχεδιασμός, με στόχο τη λαϊκή ευημερία.

Για την Λαϊκή Συσπείρωση ως παράταξη που εκφράζει στην τοπική διοίκηση τις θέσεις του ΚΚΕ, υπάρχει ένα βασικό κριτήριο αξιολόγησης κάθε ενεργειακής πολιτικής. Είναι το πώς αυτή η ενεργειακή πολιτική θα κατοχυρώνει την ενέργεια σαν  κοινωνικό αγαθό ή αντίθετα την αντιμετωπίζει σαν εμπόρευμα.

 Αφετηρία μας είναι πάντα οι λαϊκές ανάγκες. Προσδιορίζουμε τις ανάγκες της κοινωνίας για τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας, για φθηνή λαϊκή κατανάλωση, για την ασφάλεια της εργασίας, την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, και εξετάζουμε ποιες οικονομικές συνθήκες και ποιοι πολιτικοί όροι μπορούν να διασφαλίσουν την ικανοποίηση αυτών των αναγκών στο σύνολό τους. Κάτω απ’ αυτό το πρίσμα, εξετάζουμε σήμερα τις εξελίξεις και τους βασικούς στόχους στον τομέα της ενέργειας.

Η πολιτική τόσο της σημερινής όσο και των προηγούμενων κυβερνήσεων για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) εντάσσεται στο γενικό πλαίσιο για «απελευθέρωση» και  την πλήρη ιδιωτικοποίηση του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας που προωθείται με σειρά νομοθετημάτων για εξασφαλιστούν στο μεγάλο κεφάλαιο όροι και προϋποθέσεις εγγυημένης και απρόσκοπτης κερδοφορίας.

Αφού χέρι – χέρι, όλες οι κυβερνήσεις, προώθησαν, ένα νομοθετικό πλαίσιο που σταδιακά επιτρέπει ΑΠΕ παντού, πρακτικά χωρίς περιορισμούς.  Σε ολόκληρη τη χώρα γίνεται σκληρός ανταγωνισμός, κυριολεκτικά αγώνας δρόμου μεταξύ των ομίλων που δραστηριοποιούνται στον τομέα, να εξασφαλίσουν άδειες για να εγκαταστήσουν μονάδες παραγωγής ρεύματος με ΑΠΕ καθώς έχουν τεράστια οικονομικά κίνητρα. Εξασφαλίζουν επιδοτήσεις με σημαντικά ποσά από κρατικά και κοινοτικά κονδύλια για να φτιάξουν εγκαταστάσεις  με εγγυημένη προαγορά του συνόλου της παραγωγής ρεύματος για τα επόμενα  χρόνια.  Είναι φυσικό ότι με τέτοια κίνητρα, με τέτοια εγγυημένη κερδοφορία, το ενδιαφέρον των αρπακτικών να έχει ξεπεράσει κάθε όριο, και να έρχεται τώρα και η σειρά του νησιού μας.

Η Λαϊκή Συσπείρωση αντιτίθεται στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων ιδιωτικών συμφερόντων, συνεπώς αντιτίθεται κατηγορηματικά και στην δημιουργία αυτού που σχεδιάζει να εγκαταστήσει ο όμιλος Μυτιληναίου στην Ικαρία, στο πλαίσιο του συνολικού αγώνα ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του ενεργειακού τομέα στη χώρα μας. Ταυτόχρονα κάνουμε καθαρό ότι είμαστε αντίθετοι και σε μια ενδεχόμενη εναλλακτική πρόταση (Μικρότερης ισχύος η λιγότερων Α/Γ).   Γιατί σε οποιαδήποτε εκδοχή αυτού του σχεδιασμού η  σκοπιμότητα είναι ξεκάθαρη και σε κάθε περίπτωση μια τέτοια «επένδυση» θα πλήξει ανεπανόρθωτα τις περιοχές που θα αναπτυχθεί.

Με αυτό το σκεπτικό έχουμε τοποθετηθεί μέχρι σήμερα σε ανοιχτές ενημερωτικές συνελεύσεις και όσες σχετικές  συνεδριάσεις έγιναν  τα τελευταία  χρόνια.

Με αυτό το σκεπτικό στην 14^η συνεδρίαση του 2021 προτείναμε να  εγκριθεί η ακόλουθη πρόταση, ως πλαίσιο διεκδικήσεων  που συμβάλει στην συσπείρωση, για την αντιμετώπιση της επίθεσης επιχειρηματικών συμφερόντων στην Ικαρία  και  το  φυσικό  της  περιβάλλον. 

  «Όλα όσα αναφέρθηκαν για την ενέργεια, σε συνδυασμό με τους επικινδύνους ενεργειακούς σχεδιασμούς που προωθεί και υλοποιεί η κυβέρνηση της Ν.Δ.  Πιστοποιούν ότι η «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», το περιβόητο “πράσινο New Deal”, το Σχέδιο  «Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης» κλπ,  δεν αφορούν τίποτα άλλο,  από την στήριξη των επιχειρηματικών ομίλων εις βάρος των εργαζόμενων στην ενέργεια και  του λαού  γενικότερα.

  Όπως όλα δείχνουν οι σχεδιασμοί αυτοί αφορούν και  τα νησιά μας, για αυτό ακριβώς το λόγο επανέρχονται στο προσκήνιο τόσο η πρόταση του ομίλου Μυτιληναίου με την επανέκδοση της άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικό σταθμό.  Όσο και οι συνολικότεροι σχεδιασμοί Ε.Ε και Κυβέρνησης μέσω της «Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας».

  Απέναντι σε όλα αυτά το Δ.Σ πιστεύοντας ότι πρέπει να διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες μέγιστης συσπείρωσης φορέων και δημοτών,  για την αντιμετώπιση της επίθεσης επιχειρηματικών συμφερόντων στην Ικαρία και  το φυσικό της περιβάλλον.  Σήμερα  κάνουμε  καθαρό  ότι :

• Καταγγέλλουμε τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς που υλοποιώντας όσα ορίζει η «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», το μόνο που εξασφαλίζουν είναι η κερδοφορία της ΔΕΗ Α.Ε και των ποικιλώνυμων επιχειρηματικών  ομίλων.
• Λεμέ ΟΧΙ στην εγκατάσταση μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικό σταθμό, που σχεδιάζει να εγκαταστήσει ο όμιλος Μυτιληναίου στην Ικαρία, σε κάθε εκδοχή του.
• Δηλώνουμε ότι υποστηρίζουμε τις νομικές ενέργειες του δήμου Ικαρίας για την αντιμετώπιση αυτών των σχεδιασμών .
• Δηλώνουμε ότι υποστηρίζουμε όσες κινητοποιήσεις διεκδικούν την ακύρωση αυτών των σχεδιασμών .
• Ζητούμε στην διαδικασία τροποποίησης του ΣΧΟΟΑΠ, να μπουν ουσιαστικοί φραγμοί στην ανάπτυξη ΑΠΕ στην Ικαρία. Γιατί όσα αναφέρονται στο σχετικό ΦΕΚ (198- 4/6/2013) αφήνουν ανοικτό το πεδίο (προβλέψεις ειδικού χωροταξικού για ΑΠΕ) για επιχειρηματική δραστηριότητα στην ενέργεια χωρίς καν κάποια όρια.
• Σε ότι αφορά τους ενεργειακούς σχεδιασμούς που αφορούν το Πρόγραμμα NESOI, επιμένουμε να καθοριστεί στο Δημοτικό συμβούλιο, το περιεχόμενο της πρότασης και οι κατευθύνσεις που θα δοθούν  στους μελετητές.  (Να καθορίσουμε από κοινού  τι θέλουμε και τι δεν θέλουμε να χρηματοδοτηθεί μέσω του NESOI).  
• Διεκδικούμε ενέργεια κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα.»

Υπενθυμίζουμε ότι αυτή την πρόταση υποστήριξαν στην 14η συνεδρίαση του Δ.Σ (3/12/2021) μόνο οι σύμβουλοι της Λαϊκής Συσπείρωσης και της ΑΣΠΙ, οι εκλεγμένοι των παρατάξεων Πανικαριακή Ενότητα Αλλαγής  – Ανεξάρτητη Πανικαριακή Κίνηση και Κοινωνία των δημοτών (Προερχόμενοι από ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ-ΚΙΝΑΛ-ΛΑΕ), υποστήριξαν την πρόταση του  κ. Δήμαρχου που εκφράζει  αντίθεση, μόνο σε φαραωνικούς ενεργειακούς σχεδιασμούς ΒΑΠΕ (όπως η επένδυση του όμιλου Μυτιληναίου)  στην Ικαρία…..

Άποψη μας είναι πως οι αντιρρήσεις που δεν βάζουν στο στόχαστρο την  πολιτική που διαμορφώνει τις συνθήκες για σχεδιασμούς όπως αυτούς που συζητάμε, αποτελούν σε τελική ανάλυση «άσφαιρα πυρά», κρίνοντας ότι είναι αν μη τι άλλο παράδοξο να διαφωνείς με τα αποτελέσματα των πολιτικών σου επιλογών  (π.χ σχεδιασμός Ομίλου Μυτιλιναίου) αλλά να αποδέχεσε την κεντρική πολιτική που καθορίζει τους ενεργειακούς Σχεδιασμούς τόσο στην χώρα  όσο και στα νησιά μας (π.Χ «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» κλπ κυβερνητικά σχέδια στον χώρο της ενέργειας).  Ας βγάλει ο κάθε ένας τα συμπεράσματα του.

Σε ότι αφορά την σημερινή συζήτηση να τονίσουμε επίσης ότι δεν γίνεται σε ένα ουδέτερο ταξικά και οικονομικά περιβάλλον, αφού μόνο τα τελευταία δυο χρόνια έχουν προστεθεί στο νομοθετικό πλαίσιο νέα «εργαλεία» που αξιοποιούνται από τους ομίλους που δραστηριοποιούνται  στο χώρο της ενέργειας, αφού είναι κομμένα και ραμμένα στα μέτρα των απαιτήσεων τους.

 Υπενθυμίζουμε ότι τον Μάιο του 2020 εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία, μόνο με τις ψήφους των βουλευτών της ΝΔ, το αντιπεριβαλλοντικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης με τίτλο «Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας», (ο νόμος  πλέον  4685/2020), μετά από σφοδρή κριτική της αντιπολίτευσης, και την αντίδραση σύσσωμων των περιβαλλοντικών οργανώσεων, που είχαν ζητήσει την απόσυρση του νομοσχεδίου, καταγγέλλοντας περιβαλλοντικό έγκλημα, καταστροφή του περιβάλλοντος και εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων.   Με τον νόμο αυτό ο «Εκσυγχρονισμός  της Περιβαλλοντικής  Νομοθεσίας», επιβάλει   την «απλοποίηση» των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων γενικά, (είσοδος στη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης ιδιωτικών εταιρειών αξιολόγησης, επέκταση της χρονικής ισχύος των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων από 10 σε 15 έτη κ.α.).  Η «απλοποίηση» αδειοδότησης των ΑΠΕ (αντικατάσταση της η Άδειας Παραγωγής με μια Βεβαίωση Παραγωγού χωρίς να απαιτείται έκδοση απόφασης της Ολομέλειας της ΡΑΕ).  Με αυτές τις δυο ρυθμίσεις ουσιαστικά  προωθείται  η επέκταση  αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων παντού.  Υπενθυμίζουμε επίσης ότι τον Μάιο του 2020 η συντριπτική πλειονότητα των δήμων της χώρας, συμπεριλαμβανόμενης και της διοίκησης του δήμου Ικαρίας,  δεν είπαν  κουβέντα  για αυτό το σχεδιασμό.

Τέλος πριν λίγες μέρες (28/7/2022) ένα  ακόμα νομοθέτημα εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία, μόνο με τις ψήφους των βουλευτών της ΝΔ, που διευκολύνει ακόμα περισσότερο τις ΑΠΕ σε περιοχές NATURA, την επιθετική προώθηση των υπεράκτιων ΑΠΕ, γρήγορη προώθηση των υπεράκτιων ΑΠΕ, με συντομότερη αδειοδοτική  διαδικασία.  Για μια ακόμα φορά η συντριπτική πλειονότητα των δήμων της χώρας, συμπεριλαμβανόμενης και της διοίκησης του δήμου Ικαρίας,  δεν είπαν  κουβέντα  και για αυτό το σχεδιασμό. Αν και όλα αυτά, μεταφράζονται σε δραστική επιβάρυνση του περιβάλλοντος, στην καταδίκη σε ενεργειακή φτώχεια εκατομμυρίων εργαζόμενων στην Ελλάδα. Αλλά αυτά είναι ψηλά γράμματα για τους εκφραστές των συμφερόντων των τοπικών κοινωνιών , που η «ανεξαρτησία» δεν τους επιτρέπει να εκφράσουν μια έστω και προσχηματική κουβέντα.

Αν και όπως αντιλαμβάνεστε από τα παραπάνω η μάχη είναι άνιση, αφού ουσιαστικά γίνεται με «σημαδεμένα χαρτιά» , πρέπει να εξαντληθούν όλα τα όρια που αφήνει η νομοθεσία και τα ένδικα μέσα, πρέπει να εξετάσουμε θετικά το αίτημα των 17 συλλόγων & φορέων, προτείνοντας να γίνει από τώρα πρόσκληση ενδιαφέροντος για να ανατεθεί σε έμπειρο περιβαλλοντολόγο η διαδικασία αντίκρουσης της ΜΠΕ (Μελέτης Περιβαλλοντικών επιπτώσεων), που αναμένεται να καταθέσει η εταιρεία ΙΚΑΡΟΣ ΑΝΕΜΟΣ Μ.Α.Ε για τον αιολικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 330 MW στην Ικαρία.

Σε ότι αφορά την ενημέρωση  για την εξέλιξη της διαδικασίας κτηματογράφησης , επαναφέρουμε την πρόταση να κοινοποιηθεί στης δημοτικές παρατάξεις και στους 17 συλλόγους, ένας συνοπτικός πίνακας που να εμφανίζει τα τοπωνύμια των ακινήτων για τα οποία έχουν υποβληθεί δηλώσεις κτηματογράφησης και το ποσοστό  των  δηλώσεων επί του συνόλου των δημοτικών ακίνητων .

Τέλος σε ότι αφορά το θέμα της διαδικασίας αναγνώρισης δασών και δασικών εκτάσεων της Ικαρίας ως δημοτικών. Προτείνουμε να συνεχιστούν οι προσπάθειες που έχουν ξεκινήσει από την προηγούμενη δημοτική περίοδο για νομοθετική ρύθμιση και δυστυχώς έχουν παγώσει από την σημερινή διοίκηση στου δήμου Ικαρίας, διαφωνώντας με την πρόταση του κ. Δήμαρχου να προσφύγουμε σε δικαστική διαδικασία αναγνώρισης αυτών των εκτάσεων.

    Υπενθυμίζουμε ότι το αίτημα αυτό ερευνήθηκε και προετοιμάστηκε για πρώτη φορά στον ενιαίο δήμο Ικαρίας (σε συνέχεια των αποφάσεων 75/2015-122/2015-162/2016 που έχουν εγκριθεί ομόφωνα από το δημοτικό συμβούλιο) από επιτροπή που συνέστησε η προηγουμένη διοίκηση του Δήμου Ικαρίας, αναδεικνύοντας και με αυτό τον τρόπο την βαρύτητα που δίνει στην διαδικασία αναγνώρισης δασών & δασικών εκτάσεων της Ικαρίας ως δημοτικών. Στα πλαίσια μιας συνολικής πρότασης για τον φυσικό πλούτο του νησιού, που περιλαμβάνει την ανάδειξη και προστασία όλων των δημοτικών εκτάσεων ως κοινωνικών αγαθών που να είναι κυριολεκτικά δημόσια περιουσία και όχι αντικείμενο εκχώρησης σε επιχειρηματικούς ομίλους εν αγνοία της κοινωνίας του νησιού (π.χ υπόθεση αιολικού σταθμού με άδεια της ΡΑΕ και της δασικής υπηρεσίας).  Σε αυτή την κατεύθυνση έχουν γίνει από την προηγουμένη διοίκηση του Δήμου Ικαρίας δυο παραστάσεις στην προηγούμενη πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας, στις οποίες κατατέθηκε σχέδιο της αναγκαίας νομοθετικής ρύθμισης από την αντιπροσωπεία του δήμου Ικαρίας. Σε αυτές  τις παραστάσεις αναγνωρίστηκε από τον τότε Αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας κ. Φάμελλο ότι πράγματι το ιδιοκτησιακό καθεστώς στην Ικαρία είναι ιδιαίτερο και δήλωσε ότι δεν είναι αρνητικός στην υποβολή νομοθετικής ρύθμισης, αλλά ωστόσο δεν προχώρησε ο συντονισμός με τα άλλα αρμόδια Υπουργεία και δεν υποβλήθηκε  ποτέ  η  σχετική νομοθετική ρύθμιση.

Κατόπιν  αυτού προτείνουμε  την  επανεκκίνηση των σχετικών διαδικασιών με νέα παράσταση διαπαραταξιακης αντιπροσωπείας του δήμου Ικαρίας στην σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας και στις κοινοβουλευτικές ομάδες των κομμάτων, διεκδικώντας την ικανοποίηση του αιτήματος του Δήμου για την επίλυση του ιδιοκτησιακού προβλήματος των δασών και των δασικών εκτάσεων του νησιού, με προσθήκη νομοθετικής ρύθμισης σε Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας, σύμφωνα όσα έχουν εγκριθεί ομόφωνα από το δημοτικό συμβούλιο (75/2015-122/2015-162/2016) και όσα προβλέπονται στο σχέδιο της αναγκαίας νομοθετικής ρύθμισης .

Για  την Λαϊκή Συσπείρωση Ικαρίας

Νικόλαος   Λαρδάς